Alfræðiorðalisti

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Þ Æ Ö

Alfræðiorðalisti yfir 450 orða og orðasambanda sem tengjast stangveiði, fluguhnýtingum, lífríkinu og fiskinum, með íslenskum þýðingum og skýringum.
Listanum er raðað upp í stafrófsröð erlendra heita en stökkva má til í listanum með því að smella á bókstafina hér að ofan eða styðja á Crtl+F og leita eftir orði eða orðasamböndum.
Með því að smella á smámyndirnar má fá upp þær færslur á FOS.IS sem tengjast viðkomandi orði.

A

abdomen ís: afturbolur		Afturbolur skordýrs, nær frá vænghúsi og aftur að skotti.
accleration ís: hröðun		Hröðun stangar í framkasti, jöfn aukning afls í kasti frá öftustu stöðu og fram í fremra stopp.
action ís: hraði		Gjarnan notað með forskeytum; fast, medium og slow sem gefa til kynna hve fljót stöng er að afhlaða sig í kasti.
adipose fin ís: veiðiuggi		Lítill uggi staðsettur aftarlega á fiski á milli bakugga og sporðs.
adult ís: fulltíða		Fullvaxta, fulltíða skordýr sem lokið hefur myndbreytingaferli sínu.
AFTM		AFTM er skammstöfun fyrir American Fishing Tackle Manufacturer’s Association sem hefur gefið út staðal fyrir þyngd fyrstu 30 feta flugulína sem framleiðendur hafa notað til aðgreiningar.
albright knot		Hnútur sem oft er notaður til að tengja flugulínu við undirlínu á hjóli.
anadromous ís: sjógenginn		Fiskur sem dvelur að hluta í sjó en gengur upp í ferskvatn til hrygningar eða reglulega.
anal fin ís: (got)raufar uggi		Gotraufaruggi fisks.
ancor ís: akkeri		Sett fram í samhengi við upptöku línu, akkerið er yfirleitt flugan sjálf, taumurinn eða flugulínan sjálf; það sem heldir í við línuna þegar hún er tekin upp.
angora ís: kanína		Kanínuhár eða feldur, gjarnan skorinn í stimla til fluguhnýtinga eða sem döpp efni.
ant ís: maur		Fluga sem lýkist maur.
antron		Gerviefni sem mikið er notað við fluguhnýtingar. Fæst sem fíngerð hár eða spunnið garn sem gjarnan er notað í búk á flugu.
anus ís: gotrauf		Gotrauf á fiski.
aquatic insect ís: vatnaskordýr		Skordýr sem elur mestan hluta ævinnar eða tilteknum hluta í vatni.
ar y gwyn ís: ljósleitt	cy	Velska: ljósleitur litur
arbor ís: möndull / öxull		Tvíþætt merking á íslensku: • öxull á veiðihjóli sem spólan festist upp á. • miðja spólu á fluguveiðihjóli, large arbor er spóla með víðri miðju en segir ekki endilega til um sverleika spólunnar sjálfrar, standard arbor spóla er með grannri miðju og mid arbor þar mitt á milli.
arbor knot		Hnútur sem gjarnan er notaður til að festa undirlínu utan um miðju spólu á veiðihjóli.
arian ís: silfrað	cy	Velska: silfraður litur
ariel toucan ís: túcan		Túcan fugl, yfirleitt sóst eftir áberandi gulum háls- og bringufjöðrum fuglsins í laxaflugur.
artic char ís: heimskautableikja		Heimskautableikja er laxfiskur sem lifir bæði í vötnum og sjó á Norðurslóðum. Vísindaheiti: Salvelinus alpinus. Víða finnast tveir stofnar bleikju í hverju vatnakerfi, en þekkt að fjórir stofnar finnist í sama kerfi, t.d. í Þingvallavarni: • Dvergbleikja er smæst bleikju á Íslandi, yfirleitt á bilinu 7 – 24 sm. Heldur sig á grynningum og í efri hluta vatnsbolsins, lifir mest á vatnabobbum og smágerðum kröbbum. • Murta er nokkru stærri en dvergbelikja, oft tekin í misgripum fyrir smávaxna / ófulltíða sílableikju. • Kuðungableikja getur orðið 25 – 50 sm fullvaxin. Þrátt fyrir nafnið lifir kuðungableikjan ekki aðeins á kuðungi. Hún leggur sér einnig til munns mý, hornsíli og ýmis botnlæg dýr. • Sílableikja er að öllu jöfnu stærst bleikju á Íslandi. Heldur sig djúpt í vatnsbolnum en þó má vænta hennar á öllum búsvæðum bleikju.
artic fox ís: hvítrefur / heimskautarefur		Heimskautarefur, yfirleitt haft um hár af honum til fluguhnýtinga.
asur ís: blátt	cy	Velska: blár litur
attractor ís: skrautfluga / glepja		Skrautleg fluga eða fluga með áberandi litaeinkenni sem verða þess valdandi að fiskur laðast að henni. Glepur fiskinn til töku.
aur ís: gylt	cy	Velska: gyltur litur, gullmynt

B

back ís: bakfjaðrir		Fjaðrir sem fengnar eru af baki fugls. Oft vill þó brenna við að þessar fjaðrir séu seldar sem hálsfjaðrir.
backcast ís: bakkast		Sá hluti flugukastsins sem á sér stað fyrir aftan veiðimanninn.
backing ís: undirlína		Gjarnan ofin lína sem fest er á miðju spólunnar á fluguhjólinu. Hefur tvíþættan tilgang; • eykur ummál miðjunnar á spólunni þannig að flugulínan hvíli ekki í eins kröppum hringjum á sólunni • er til vara ef fiskurinn tekur alla flugulínuna út í töku
badger ís: greifingi		Greifingi en gjarnan haft um fjöður af greifingjahænsn.
baetis ís: ætt dægurflugna		Ættbálkur smávaxinna dægurflugna sem yfirleitt má samsvara með flugu #16 til #22.
bamboo ís: bambus	en	Eitt elsta hráefni sem notað hefur verið í flugustangir.
bàn-dearg ís: bleikt	gd	Skosk gelíska: fölrauður eða bleikur litur
barb (hook) en: agnhald		Agnhald á öngli, flipi sem yfirleitt er skáskorinn í vírinn rétt aftan við odd og látinn vísa inn í buginn.
barbicel ís: krækjur		Krókur á geisla fjaðrar sem tengir, festir geislana saman í fön.
barbless ís: agnhaldslaus		Agnhaldslaus öngull, agnið annað hvort ekki búið til við framleiðslu eða það klemmt niður.
barbs ís: geislar		Haft um staka stilka, geisla sem tengjast saman með smágerðum krókum og mynda þannig eina samhangandi fön í fjöður, það sem við sjáum sem annan helming hennar.
barrel knot ís: blóðhnútur		Sami hnútur og almennt gengur undir heitinu blóðhnútur.
bass bug	en	Frasi sem notaður er um ýmsar stórar þurrflugur sem notaðar eru við veiðar á aborra.
bán ís: fölt	gd	Skosk gelíska: fölur litur, aflitaður
bán ís: hvítt	ga	Írska: hvítur litur
bánbhui ís: kremað	ga	Írska: kremaður litur
bánchorca ís: lillablátt	ga	Írska: lillablár litur
bándearg ís: bleikt	ga	Írska: bleikur litur
bead ís: kúlur		Kúlur til fluguhnýtinga úr stáli, kopar, brass eða tungsten.
beadchain ís: vaskakeðja		Keðja úr samhangandi kúlum, gjarnan notuð klipp í pör sem augu á flugu.
beadhead ís: kúluhaus		Fluga sem er með kúluhaus.
beading ís: málmþráður		Hnýtingarþráður sem spunnin er gull eða silfurþræði utan um kjarna úr ull eða nylon.
beard ís: skegg	en	Skegg á flugu.
bend ís: bugur á öngli		Bugur á öngli, sá hluti hans sem tekur við eftir legg og nær að agnhaldi eða oddi.
bimini twist		Hnútur sem var töluvert notaður við taumahnýtingar en nokkuð hefur dregið úr notkun hans síðari ár.
biots ís: stíffanir		Stíffön úr fjöður (styttri geislarnir) oftast notað í flugur til að líkja eftir fyrstu vængju flugu eða skotti gyðlu.
birtingur		Gælunafn, stytting á sjóbirtingi
black partridge ís: svartur skriði		Skriði er heiti á fugli, betur þekkt sem nafn á ákveðnum fjöðrum.
blae ís:grá-blátt	gd	Skosk gelíska: litur mitt á milli grás og blás litar
blank	en	Blank er haft um hluta í flugustöng sem ekki hafa verið lykkjaðir eða lakkaðir endanlega, hráefni í flugustöng.
blood knot ís: blóðhnútur		Vinsæll hnútur til að tengja saman einþátta línur, t.d. taum og taumaefni.
blue winged teal ís: urtönd		Urtönd, blávængjuð
bob fly ís: efri fluga		Gjarnan viðhaft um þá fluguna sem liggur ofar í vatninu þegar veitt er með afleggjara.
bobbin holder ís: keflishalda		Keflishalda sem tvinnakefli er klemmt í, notuð við fluguhnýtingar.
bodkin ís: döbbnál		Nál sem gjarnan er notuð til fluguhnýtinga, m.a. til að bera lakk á haus flugu, greiða úr hnýtingarefni eða til að kljúfa hnýtingarþráð.
body ís: bolur / búkur		Bolur eða búkur flugur. Sá hlutu flugu sem staðsettur er aftan við haus eða frambol hennar og nær aftur að skotti.
booby ís: brjóstafluga		Samheit flugna sem hnýttar eru með frauðkúlum við haus til að auka flothæfni flugunnar.
braided ís: ofið		Tvíþætt merking: • ofin búkur flugu • ofið efni sem notað er til fluguhnýtinga
branchiostegal rays ís: gelgjur		Bein sem liggja í tálknloku fisks.
break off	en	Frasi sem notaður er um það augnablik þegar fiskur losar sig af önglinum, sleppur sem sagt.
breaking strength ís: slitstyrkur		Slitstyrkur taums eða línu, gjarnan mældur í pundum.
breast ís: brjóst		Bringa fugls, gjarnan haft um þær fjaðrir sem teknar eru af bringu fugls.
brown ís: brúnt	en cy	Enska: brúnn litur Velska: brúnn litur
brown trout ís: urriði		Staðbundinn urriði nefnist einfaldlega urriði, en sjógenginn urriði kallast sjóbirtingur. Tegundaheiti hans er salmo trutta. Smávaxinn urriði sem elur aldur sinn í lækjum og smáám hefur stundum verið kallaður lækjarlonta.
bucktail ís: dádýrshali		Tvíþætt merking eftir hvort átt er við hár eða flugu: • hár úr hala karldýrs dádýrs, notað í flugur af ýmsum gerðum, litað eða ólitað. • heiti á flugu sem er eftirlíking straumlalla (en: minnow)
bui ís: gult	ga	Írska: gulur litur
buidhe ís: gult	gd	Skosk gelíska: hreinn gulur litur
bustard ís: doðra		Doðra, stórvaxinn fugl sem minnir á strút.
butt ís: aftasti hluti púpu		Gjarnan notað um aftasta hluta púpu, broddur eða við skil á milli búks og skotts á votflugu.
butt section ís: endi	en	Tvíþætt merking: • sverari endi frammjókkandi taums, sá sem tengist línu • sverari endi flugustangar, á oft við rúnaðan hnúð á enda stangar

C

caddis ís: vorfluga		Vorfluga
calf ís: kálfshali		Hár úr kálfshala.
callibeatis ís: ætt dægurflugna		Ættbálkur smávaxinna dægurflugna sem yfirleitt má samsvara með flugu #16 til #22.
calmus ís: slíður		Slíður á enda stilks á fjöður þar sem fjöður mætir skinni fugls.
cape ís: hnakki		Haft um hluta af skinni fugls sem þurrkað hefur verið með áföstum fjöðrum. Ekki óalgengt að en:cape sé verkað úr bak- eða söðli fugls.
cape feather ís: hnakkafjöður		Fjaðrir til fluguhnýtinga sem teknar eru af hnakka fuglsins.
carapace ís: skel		Hörð skel á baki krabba og krabbadýra.
cast ís: kast	en	Gjarnan notað um allan þann feril flugustangar sem við köllum einu nafni kast.
casting arc ís: kastvinkill		Ferill stangartopps frá því hröðun hefst í öftustu stöðu og þar til stangarstoppur stöðvast í fremstu stöðu. Hefur gengið undir ýmsum heitum og skýringum á íslensku, framangreint er aðeins ein þeirra.
casting cycle ís: kasthringurinn		Ferill flugulínu frá því hún er tekin upp, í öftustu stöðu stangar, framkast og þar til línan hefur náð fremstu stöðu.
catch and release ís: veiða og sleppa	en	Heiti á aðferð sem stangaveiðimenn nota þegar þeir veiða og sleppa fiski.
caudal fin ís: sporður		Sporður fisks.
caudal penduncle ís: styrtla		Styrtla fisks.
CDC (cul de canard) ís: rassendafjaðrir		Náttúrulega vatnsvarðar, fíngerðar fjaðrir af gumpi andar, rétt við fitukirtilinn. Óumdeilanlega bestu fjaðrir í þurrflugur sem hægt er að fá sökum flothæfni þeirra.
cement ís: lakk		Lakk sem notað er við fluguhnýtingar.
chamois ís: úðaskinn		Úðaskinn er fíngerð leðupjatla sem fíngerðum og stuttum hárum áfestum, ekki ósvipað rússkinni. Yfirleitt gert úr antilópu-, geitar- eða kindgæru.
chartreuse ís: gulgrænt	en	Gulgrænn litur á hnýtingarefni, gjarnan blandað með glitþráð eða UV efni til meiri glepju.
cheeks ís: kinnar		Kinna á flugu, gjarnan straumflugu þegar stök fjöður er hnýtt rétt aftan við haus flugunnar, sitt hvoru megin til að líkja eftir táknum.
chenille ís: hnökurþráður		Hnýtingarefni sem líkist linum pípuhreinsara og er notað sem efni í búk flugu. Fáanlegt í ýmsum litum, sverleika, glitrandi eða matt.
chironomidae ís: rykmý		Rykmý er ætt mýflugna. Á Íslandi eru þekktar 80 tegundir rykmýs og eru margar þeirra mjög mikilvægar í vistkerfum vatna af öllu tagi og oft undirstöðufæða fugla og fiska.
cinnamon ís: kanilbrúnn litur	en	Kanilbrúnn litur, dekkri en í meðallagi.
clinch knot		Algengur öngulhnútur. Afbrigði hans er Improved Clinch Knot sem almennt er talinn sterkari en frumgerðin.
closed loop ís: lokuð lykkja		Hér er átt við lykkju sem myndast í kasti flugulínu þar sem efri partu kasthjólsins (línunnar) fellur niður fyrir þann neðri og myndar lokaða lykkju. Lokuð lykkja er upphaf vindhnúts.
coch ís: rautt	cy	Velska: rauður / rauðleitur litur
cochddu ís: dökkrautt	cy	Velska: svar-rauður litur, nánast brúnn
coch-y-bonddu	cy	Hér er vísað til brúnleitrar fjaðrar með svartri miðrönd sem gjarnan var notuð í samnefnda fornfræga flugu.
cock ís: hani		Hani, karlkyns fugl.
cock neck ís: hnakki af hana		Fjöður af hnakka hana, yfirleitt stífari fanir og hentar betur í þurrflugur m.a.
collar ís: kragi / kápa	en	Tvær merkingar eftir því hvort átt er við flugu eða skordýr: • kragi eða hringvafið skegg á flugu, gjarnan rétt við haus eða kúlu • kápa eða skykkja skordýrs, oft tekin í misgripum sem vængur
coloured stripe ís: bekkur (rönd)		Yfirleitt haft um þverröndótta fjöður, bekkjótta.
concave rod tip path ís: íhvolfur stangarferill		Hér er vísað til þess ferils sem stangartoppur fylgir í framkasti og myndar íhvolfa (niðursveigðan feril) línu, þ.e. fylgir ekki beinum ferli frá öftustu stöðu til þeirrar fremstu
conehead ís: keiluhaus		Keiluhaus á flugu.
conterflex ís: stöðuhnykkur		Hér er vísað til þess hnykks sem gerir vart við sig í flugustöng þegar afhleðslu hennar lýkur, þ.e. línan hefur náð fremstu stöðu. Vísbending um að geymd orka stangar hefur ekki losnað öll úr læðingi við framkast.
convex rod til path ís: uppsveigður ferill		Hér er vísað til þess ferils sem stangartoppur hnitar í framkasti og er uppsveigður, þ.e. fylgir ekki beinum ferli frá öftustu stöðu til þeirrar fremstu. Stundum vísað til þess að stöngin sé eins og rúðuþurrka.
co-polymers ís: fjölliður / plastefni		Blanda ýmissa fjölliða (plastefna) sem í er blandað útfjólublárri vörn þannig að úr verður sterkt og endingagott efni sem m.a. er notað í tauma og taumefni.
copper ís: kopar		Tvíþætt merking: • koparlitur á ýmsu hráefni til fluguhnýtinga • koparvír til fluguhnýtinga, til í ýmsum sverleikum og litum, allt frá rauðuleitum og því sem næst gyltur
corcra ís: fjólublátt	ga	Írska: fjólublár litur
counter rip ís: öfug vöf		Þráður, vír eða annað efni sem er vafið rangsælis við annað efni á flugu, gjarnan til styrkingar eða festa t.d. hringvöf úr fjöður.
covert ís: stélþökur		Þær fjaðrir í stéli fugla sem liggja ofan á stéli, t.d. á helsingja. Gjarnan ljósari heldur en aðrar fjaðrir á fuglinum.
covert ís: vænghús		Stundum notað um skel eða hyrni sem klæðir vænghús skordýrs.
craos-dearg ís: glóandi rautt	gd	Skosk gelíska: eldrauður litur
crazy-glue ís: tonnatak		Hraðþornandi lím sem mikið er notað við fluguhnýtingar.
cree ís: hænufjöður		Húðlituð fjöður af hænsfugli sem litatónum út í brúnt eða svart, ekki ósvipuð grizzly fjöður.
creep ís: skrið		Hér er vísað til ótímabæru upphafi kasts, stöng er enn að afhlaða sig úr fyrra kasti þegar stefnunni er snúið við.
crystal flash ís: glitþráður		Glitrandi þræður úr gerviefni, gjarnan bætt í væng eða skott til að auka aðdráttarafl flugna. Hefur einnig verið nefndum kristalþráður á íslensku með vísan í glitrandi kristal.
current seam ís: straumskil	en	Mörk hraðari og hægari straums í rennandi vatni.

D

dacron		Spunninn þráður úr gerviefni sem oft er notaður í undirlínu á fluguhjól.
damsel ís: fiskur		Smávaxinn fiskur, yfirleitt 5 – 7 sm að lengd, oft í skærum litum
damsel ís: fluga		Fluga sem líkir eftir damsel fiski.
damsel ís: skordýr		Fluga sem minni um margt á drekaflugu.
dathaigh ís: að lita	ga	Sögnin að lita á írsku.
dead drift ís: dautt rek		Veiðiaðferð með flugu þar sem flugan er látin reka með straumhraða undan vindi.
dearg ís: rautt	ga	Rauður litur á írsku.
dearg ís: rautt eða rauðleitt	gd	Skosk gelíska: hreinn rauðleitur litur
dearg-dhonn ís: rauðbrúnt	gd	Skosk gelíska: rauðbrúnn litur
deer hair ís: hjartarhár		Hár af hirti, notað til fluguhnýtinga. Hárin eru hol og því gjarnan notuð til að auka flothæfni flugna eða tryggja rétta legu þeirra í vatnsbolnum.
disc drag ís: diskabremsa		Bremsubúnaður í veiðihjóli sem byggir á tveimur diskum sem þrýst er saman til að framkalla tregðu (bremsu) til að hægja á snúningi spólunnar.
DMC yarn ís: árórugarn		Afar vinsælt bómullargarn til hnýtinga sem fæst í óteljandi litaafbrigðum.
doll eye ís: bangsaaugu		Bangsaaugu eða álímd augu sem helst eru notuð á haus straumflugu, gjarnan á s.k. skull heads.
donn ís: brúnt	ga gd	Írska: brúnn litur Skosk gelíska: brúnn litur
donn-uaine ís: ólívugrænt	gd	Skosk gelíska: ólívugrænn litur
dorch-bhuidhe ís: dökkgult	gd	Skosk gelíska: dökkgulur litur
dorch-dhonn ís: dökkbrúnt	gd	Skosk gelíska: dökkbrúnn litur
dorch-gorm ís: dökkblátt	gd	Skosk gelíska: dökkblár litur
dorch-orains ís: rauðgult	gd	Skosk gelíska: rauðgulur litur – dökk appelsínugulur
dorch-uaine ís: dökkgrænt	gd	Skosk gelíska: dökkgrænn litur
dorsal ís: efrihluti skordýrs		Haft um efrihluta skordýrs, gjarnan varið með skildi eða hyrni en langt því frá algilt.
dorsal fin ís: bakuggi		Bakuggi á fiski.
double haul ís: tvítog		Tog í línu í bæði bak- og framkasti til að auka hraða línunnar.
double hook ís: tvíkrækja		Öngull sem skiptist á legg og tveir bugir myndaði með tveimur oddum.
double taper ís: DT		Flugulína sem er eins til beggja enda. Vinsælar hjá silungsveiðimönnum þar sem þær henta vel til styttri kasta og veltiköst. Fáanlegar hvort heldur sem flot- eða sökklínur. Einkennd með DT.
down wing ís: niðursveigður vængur		Niðursveigður vængur flugu.
drag ís: bremsa		Notað um tregðu sem mynduð er með bremsubúnaði veiðihjóls til að hægja á snúningi spólunnar.
drag ís: drag		Notað til að lýsa áhrifum vatns á hegðun flugu, gjarnan rek hennar í straumvatni, sem verður til við snertingu taums / línu við vatnsyfirborðið. Oftast óæskilegt þar sem það dregur út trúverðugleika agnsins (flugunnar) en þó notað einstaka sinnum til að ýkja hreyfingar vorflugueftirlíkingar á yfirborðinu.
dressing ís: klæða flugu		Haft um það að klæða flugu í þann búning sem uppskrift eða hugarflug hnýtarans segir til um hverju sinni; fluguhnýtingar.
drift ís: rek		Gjarnan notað til að lýsa veiðiaðferðum í straumvatni, þ.e. hvernig fluga er látin reka.
drop off ís: kantur		Haft um þann stað í vatni eða á þar sem dýpra vatn tekur við af grynningum, gjarnan nokkur skörp skil í botni.
dropper en: afleggjari		Fluga sem hnýtt er með eigin taum fyrir ofan aðal-veiðifluguna til að auka möguleika á veiði á mismunandi dýpi.
dryfly ís: þurrfluga		Fluga sem flýtur á yfirborði vatnsins.
du ís: svart	cy	Velska: svartur litur
dubb ís: döbb		Efni, gjarnan fíngerð hár, ull eða fjaðrir (CDC) sem vafið er um búk flugu til að auka ummál hennar eða forma eftirlíkingu.
dubbing ís: að döbba		Haft um það að klæða búk flugu með til herðum hárum, ull eða fjöður.
dubbing brushes ís: döbb burstar		Lengjur eða þræðir með döbbefni, ull, hárum eða fjöðrum, sem spunnið hefur verið á milli þráða eða vír.
dubbing needle ís: döbbnál		Nál sem gjarnan er notuð til fluguhnýtinga, m.a. til að bera lakk á haus flugu, greiða úr hnýtingarefni eða til að kljúfa hnýtingarþráð.
dubh ís: svart	ga	Írska: svartur litur
dubh dorcha ís: kolsvart	ga	Írska: kolsvartur litur
dubh-bhuidhe ís: dökkgult	gd	Skosk gelíska: dökkgulur litur
dubh-gorm ís: dökkblátt	gd	Skosk gelíska: dökkblár litur
dubh-uaine ís: dökkgrænt	gd	Skosk gelíska: dökkgrænn litur
dumbbell eyes ís: stundarglas		Augu úr stáli, kopar, brass eða tungsten til fluguhnýtinga. Líkjast vaskakeðjuaugum en eru eins og stundarglas í laginu, gjarnan með álímdum eða máluðum augum.
dun / mayfly ís: dægurfluga		Dægurfluga hefur mjúkan bol og langa vængi. Gyðlur hennar alast upp í vötnum og þroskast á um einu ári og skríða þá á land og vængjast, þó ekki endanlega því fyrstu vængjuðu dægurflugurnar eru ekki kynþroska. Eftir enn ein hamskiptin verða þær kynþroska og lifa þá aðeins í um sólarhring. Sú sem lifir á Íslandi er lt: cloeon simile.
duncan knot		Án efa einhver útbreiddasti fluguhnúturinn, einfaldur og auðlærður, gengur einnig undir heitinu en: uni og en: grinner.

E

eddy ís: lygna	en	Notað yfir þann hluta ár eða lækjar sem rennur hægar eða ekkert miðað við mesta straum.
efydd ís: bronslitað	cy	Velska: brons eða bronslitað
elytra ís: vængskel		Vængskel bjöllu.
emerger ís: birtingur		Heiti þess stigs þegar gyðla leitar upp á yfirborð vatns og myndbreytist í fulltíða skordýr.
emerger ís: klekja		Fluga sem hangir í eða við yfirborð vatns og líkir eftir flugu sem er við það að klekjast.
epoxy ís: epoxíð		Tvíþátta lím sem hefur mikið verið notað við fluguhnýtingar, þó notkun hafi minnkað mikið síðustu ár með tilkomu umhverfisvænni efna.

F

fals cast ís: falskast		Aðferð við flugukast þar sem lengt er í línunni með því að gefa hana slaka í hverju framkasti án þess að leggja hana niður fyrr en ákjósanlegri lengd er náð.
fanned ís: útstætt		Hér er vísað til þess þegar hár eða annað efni er hnýtt þannig niður að úr verður brúskur á flugunni, hárin eða efnið verður útstætt.
feòrag-ruadh ís: rauður íkorni	gd	Skosk gelíska: jarðrauður litur íkorna
ferrule ís: samsetning		Samsetning á veiðistöng, yfirleitt hólkur sem festur er á neðri part stangarhluta sem öðru parti er smokrað inn í.
fiery brown ís: eldbrúnn litur	en	Brúnn litur með sterku rauðu ívafi.
fionn ís: ljóst	gd	Skosk gelíska: ljós litur, þó ekki hvítur
fish ladder ís: laxastigi / fiskfarvegur	en	Manngerður fiskfarvegur, yfirleitt steypt eða mótuð þrep í kletti sem auðvelda fiski að komast um áður ófiskgengan foss í á.
fitchtail ís: marðarskott		Skott af merði.
flank feather ís: síðufjöður		Síðufjöður af fugli.
flannbhui ís: appelsínugult	ga	Írska: appelsínugulur litur
flashabou		Glitrandi þræðir úr gerviefni (mylar) sem gjarnan er bætt í væng eða skott til að auka aðdráttarafl flugna.
flashdub ís: flashdöbb		Döbbefni sem framleitt er úr gerviefnum með afar háu hlutfalli glitrandi tinsel þráða.
floatant ís: flotefni		Efni sem borið er á þurrflugu til að viðhalda / endurnýja flothæfni hennar.
floating line ís: flotlína		Flugulína sem hefur þann eiginleika að fljóta á yfirborði vatnsins. Einkennd með F.
floss ís: flos		Lausofið efni sem mikið er notað í búk á flugu, sér í lagi vor- eða straumflugur. Framleitt úr náttúrulegum efnum eða gerviefnum eins og rayon, akríl eða antron.
fluorocarbon ís: flúorfjölliða	en	Plastefni, fjölliða sem er framleidd úr kolefni og flúor. Gjarnan notað í og haft um tauma og taumaefni sem framleiddir eru úr þessu efnasambandi.
fly line ís: flugulína		Lína sem tengd er undirlínu (en: backing) á veiðihjóli. Oftast gerð úr plasthúðuðum kjarna sem gerður er úr ofnum dacron eða nylon kjarna. Til í mörgum gerðum og útfærslum.
fly pattern ís: fluguuppskrift		Uppskrift að flugu, efnislisti með leiðbeiningum um hnýtingu viðkomandi flugu.
fly reel ís: fluguhjól		Veiðihjól sem notast við fluguveiðar. Helstu tegundir eru: • einfalt þar sem hver snúningur spólu er 1:1 • gírað þar sem einn snúningur handfangs er margfaldaður í snúningi spólu • stiglaust hjól er þannig útbúið að veiðimaðurinn getur stillt hlutfall sveifar á móti spólu
fly rod ís: flugustöng		Tegund veiðistangar sem notuð er við fluguveiðar, hönnuð til að kasta flugulínu. Flestar framleiddar úr grafít, áður trefjaplasti eða bambus. Æskilegur fjöldi flugustanga er núverandi fjöldi, plús ein.
fly tying ís: fluguhnýtingar		Það að setjast niður og hnýta flugu, sér og öðrum til ánægju.
foam ís: frauð		Efni, oft í plötum eða sívalningum sem notað er til að auka flothæfni flugna.
forceps ís: töng		Tangir, ekki ósvipaðar skærum, með flötum endum sem notaðar eru til að losa öngul / flugu úr fiski eða ýmissa annarra nota í veiði.
forward cast ís: framkast		Hugtak sem lýsir ferli flugustangar frá öftustu stöðu og í fremstu stöðu.
forward taper ís: framspírað		Lína eða taumur sem mjókkar til annars eða beggja enda.
foul hook ís: húkka		Gjarnan haft um það þegar öngull festist í fiski annars staðar en í munni hans.
fritz		Tvíþátta garn sem í er spunnið glitrandi þræði, líkist helst horuðum pípuhreinsara.
front taper ís: fremri kónn		Hér er átt við mjókkun flugulínu frá belg hennar og fram að fremsta parti hennar.
frostbite		Gerviefni sem notað er í búka á flugum, líkist hömruðu / héluðu antron búkefni.
fry ís: kviðpokaseiði		Fyrsta stig seiðis sem klakist hefur úr hrogni. Dregur nafn sitt af poka á kviðnum sem inniheldur afganginn af forðanæringu hrognsins.
full-flex		Veiðistöng sem sögð er svigna niður að handfangi í kasti og átaki.
furnace ís: rauðbrún fjöður		Rauðbrún fjöður með langri miðrönd, gjarnan í dökkbrúnum lit eða svörtum.

G

gap ís: öngulbil		Bilið á milli leggjar og odds á öngli.
gauge ís: mælir / mælitæki		Mælir eða mælitæki sem gjarnan er notað til að mæla stærðir öngla , fjaðra. Oft með áprentuðum skala fyrir val á fjöður vs. öngul.
geal ís: hvítt	gd	Skosk gelíska: bjartur hvítur litur
gel-spun polyethylene ís: plastfjölliða af ákv.tegund	en	Spunninn þráður sem unnin er úr HPPE, HMPE eða ECPE plastefnum og er margfalt sterkara en stál m.v. þvermál og er þekkt undir skammstöfuninni GSP. Sérlega fíngerður og léttur þráður til fluguhnýtinga. Reipi úr sama efni varð fyrst þekkt undir nafninu Dyneema.
gill slits ís:tálknop		Tálknop fisks.
ginger ís: rauðgulur litur	en	Rauðgulur litur, afar ljós.
glas ís: blágrænt	cy	Velska: blágrænn litur, sægrænn
glas ís: grænt	gd ga	Skosk gelíska: grænn litur Írska: grænn litur, aðeins notaður um jurtir og plöntur
glo-brite flos ís: glóþráður		Flúrljómandi (UV) flos sem notað er í margar gerðir flugna, í skott, kraga og vængi til að auka sýnileika flugunnar við léleg birtuskilyrði eða á miklu dýpi þar sem sólar nýtur ekki við.
gnat ís: mýfluga		Mýfluga
goat ís: geit		Geit eða geitarhár.
golden pheasant ís: gullfasana		Gullfasani
golden pheasant crest ís: hausfjöður gullfasana		Gul hausfjöður af gullfasana sem gjarnan er notuð í skott á votflugum eða púpum.
golden pheasant tippet ís: bekkfjöður gullfasana		Bekkjótt fjöður af gullfasana, gjarnan notuð í skott á votflugu eða púpu.
goose ís: gæs		Fjöður af gæs, gjarnan litaðar fjaðrir úr væng fuglsins.
gorm ís: blátt	ga gd	Írska: blár litur Skosk gelíska: blár litur
gormghlas ís: blágrænt	ga	Írska: blágrænn litur
graphite ís: grafít		Algengasta efnið til framleiðslu á flugustöngum, bíður upp á mikinn styrk og sveigju miðað við þyngd efnisins. Fjölmargar gerðir af efninu hafa verið þróaðar sem og aðferðir til að vefja það í stangarhluta.
gravel guards ís: sandhlífar		Hólkur sem smeygt er niður á vöðluskó til verndar sandi og smásteinum, yfirleitt úr teygjanlegu efni sem fest er neðan á vöðlur, þó til sem stakir hólkar.
Green winged Teal ís: urtönd		Urtönd, grænvængjuð
grey partridge ís: akurhæna		Akurhæna
grinner knot		Án efa einhver útbreiddasti fluguhnúturinn, einfaldur og auðlærður, gengur einnig undir heitinu en: uni og en: duncan.
grip ís: handfang		Handfang á flugustöng.
grizzly ís: grizzly		Fjaðrir af alíræktuðum hænsfugli, Plymouth Rock. Grá-þverröndóttar á nær hvítum grunni, bekkjóttar.
grub ís: lirfa		Lirfa skordýrs.
guineafowl ís: perluhæna		Perluhæna
gwinau ís: rauðbrúnt	cy	Velska: rauðbrúnn litur, kastaníubrúnt
gwyn ís: ljóst	cy	Velska: hvítur, ljósgrár, silfraður litur.
gwyngoch ís: bleikt	cy	Velska: bleikur litur
gwyrdd ís: grænt	cy	Velska: grænn litur
gwyrddlas ís: dökksægrænt	cy	Velska: dökkur sægrænn litur

H

hackle ís: bolskegg (skegg)		Fjaðrir bundnar undir og rétt aftar við haus flugu sem mynda þannig skegg á hana.
hackle ís: hálsfjaðrir		Upphafleg merking þessa orðs en:hackle nær aðeins til þeirra fjaðra sem vaxta á hálsi fugls. Á síðari árum virðist hálsinn vera farinn að teygja sig nokkuð eftir hrygg fuglsins og nær allar fjaðrir frá haus og aftur að stéli fengið nafnbótina hackle sem merkir kambur eða kragi.
hackle collar ís: hringvafið skegg		Hringvafið skegg á flugu.
hackle plier ís: fjaðurtöng		Töng með flötum, gjarnan fóðruðum kjálkum sem notuð er til að vefja háls- eða hnakkafjöður um flugu.
hair stacker ís: stakkari		Áhald til að stakka saman hár til fluguhnýtinga í væng og skott.
half hitch ís: hálfbragð		Hnútur sem notaður er við fluguhnýtingar. Hnýtingarþræðinum er snúið og brugðið um fluguna og hert að. Oft notað einu sinni til að tryggja efni áður en það er endanlega hnýtt niður.
hangmans knot ís: hengingarhnútur		Ágætur fluguhnútur ef til hans er vandað, vættur vel og hertur rólega.
hare’s mask ís: héragríma		Héragríma, höfuðleður héra.
hatch ís: klak		Klak skordýra, gjarnan haft um mikið staðbundið klak þar sem fjöldi dýra klekst út á sama tíma.
haul ís: tog		Einfalt tog í línu í framkasti til að auka hraða línunnar.
head ís: haus		Haus á flugu eða fugli.
head space ís: hausstæði		Gjarnan haft um þann hluta flugunnar sem er frátekin fyrir haus hennar sem síðast er hnýttur.
hen ís: hæna		Hæna, kvenkyns fugl.
hen neck ís: hænuhnakkafjöður		Fjöður af hnakka hænu, yfirleitt mýkri fanir og gjarnan notaður í púpur, vot- og straumflugur.
herl ís: fanir fjaðrar		Stakar fanir úr sverðfjöður, gjarnan á n.k. stilk sem fengin er úr stærri fjöður, svo sem kalkún eða páfugl. Best þekkt sem Peacock herl sem notað er í samnefnda flugu.
heron ís: hegri		Fjöður af hegra.
highlander green ís: hálandagrænn	en	Dumbgrænn litur, gjarnan litaður með dökkgrænum jurtum.
hitch ís: gára		Notað yfir það þegar veiðimaður notar gárutúpu eða flugu hnýtta á taum með portlandsbragði til að framkalla gáru á yfirborði vatns til að vekja athygli fisks. Helst notað í straumvatni en einstaka veiðimenn hafa náð leikni með gárutúpum í stöðuvötnum, helst þá þegar fiskur er sýnilegur við yfirborðið.
hollow hair ís: hol hár		Hár af ýmsum dýrum notuð til fluguhnýtinga þar sem sóst er eftir ákveðnu floti. Hár t.d. af antílópu, hjartardýri og elg eru hol.
holographic ís: perlað		Gjarnan notað til að lýsa tinsel sem framleitt er úr nokkrum mislitum lögum plastefna þannig að þrívíddaráhrifa gætir í yfirborðinu.
hook ís: öngull		Öngull sem notaður er til veiða.
hook eye ís: auga á öngli		Augað á önglinum, oftast niðursveigt, beint eða uppsveigt.
horse ís: hross		Hár af síðu hrossa er fyrirtaks efni í fluguvæng. Lengri, grófari hár s.s. úr faxi og toppi má nota í vængþekjur og langa vængi staumflugna.
hufen ís: kremað	cy	Velska: kremaður litur
hungarian partridge ís: ungverskur fasani		Af þessum fugli fást afar góðar fjaðrir til að nota í mjúka kraga, hringvöf og skegg á votflugum.

I

icedub ís: glitdöbb		Er framleitt jöfnum höndum úr hárum, oft héra eða gerviefnum. Blandað skærum glitþráðum.
imago ís: fulltíða		Fullvaxta, fulltíða skordýr sem lokið hefur myndbreytingaferli sínu.
imitative ís: eftirlíking		Gjarnan haft um flugur sem líkja nákvæmlega eftir fyrirmynd sem gjarnan er skordýr.
indian ís: indversk(ur)		Fjöður af indverskri hænu eða hana.

J

jungle cock

ís: frumskógarhani

Frumskógarhani, gjarnan notað sem stytting á kinnfjöður á flugu sem fengin er úr hnakka hanans.

K

kingfisher ís: þyrill		Þyrill, líka þekktur undir nafninu ísfugl.
kingfisherblue ís: ljósblátt	en	Ljósblár litur.
kip ís: kálfshali		Hár úr kálfshala.
knife ís: hnífur		Hér er verið að vísa til þess að fluguhnýtarinn ætti að eiga fíngerðan hníf til að skera niður ýmislegt efni til fluguhnýtinga.
knotless tapered leader ís: kónískur taumur		Frammjókkandi taumur sem er framleiddur úr samfelldu girni, án hnúta.
knotted leader ís: hnýttur taumur		Taumur sem útbúinn er með samsetningu misþykkra einþátta efna. Til samsetningar eru oftast notaðir hnútar eins og blóðhnúturinn eða skurðlæknahnútur.
kype ís: krókur		Hér er átt við krókinn í neðri skolti karlkyns laxfiska.

L

larva ís: lirfa		Lirfa skordýrs.
lateral line ís: hliðarrák		Hliðarrák fiska sem gerir þeim kleift að nema vatnsstraum og titring og skynja þannig hreyfingu annarra dýra í vatninu.
latex ís: latex		Gjarnan teygjanlegir, mislitir strimlar sem notaðir eru til að mynda búk á púpu eða leggja yfir vængstæði.
lay down ís: leggja fram		Einkenni á kasti sem felur í sér aðeins eitt kast, þ.e. eftir upptöku línu, eitt bakkast og eitt framkast.
lead ís: blý		Notað til að þyngja flugur, oftast sem vír vafinn um legg eða við haus flugu. Á síðari tímum hafa umhverfisvænni málmar komið til sögunnar, eins og t.d. tungsten sem er þar að auki mun eðlisþyngra.
leader ís: taumur		Taumur fyrir fluguveiði, festur fremst á línu. Taumaendi er gjarnan hnýttur fremst og þar á fluga.
liath ís: grátt	ga	Írska: grár eða gráleitur litur
liath ís:grá-blátt	gd	Skosk gelíska: litur mitt á milli grás og bás litar
liath-uaine ís: grágrænt	gd	Skosk gelíska: grágrænn litur
lie ís: legustaður		Staðsetning í vatni, á eða stöðuvatni, þar sem fiskur liggur í vatninu.
line speed ís: línuhraði		Hraði flugulínu í fram- eða bakkasti.
line weight ís: línuþyngd		Þyngd línu á AFTM skala eða í gr eða grains.
lliwiad ís: litað	cy	Velska: litað efni
llwyd ís: gráleitt	cy	Velska: e.h. er gráleitt á litinn
llwydd ís: grátt	cy	Velska: grár litur
llwytgoch ís: rauðbrúnt	cy	Velska: rauðbrúnn litur
load ís: hleðsla		Hugtak sem notað er um það að hlaða flugustöng orku við upptöku línu eða í bakkasti. Við framkast losnar orka stangarinnar úr læðingi og skilar sér út í línuna sem eykur hraða hennar.
loop to loop ís: lykkja í lykkju	en	Aðferð til að tengja saman línu við taum eða annan línupart, þar sem hlutum er lykkjað saman.
lower mandible ís: neðri kjálki		Neðri kjálki í fiski.
luminous twinkle ís: glóþræðir		Þræðir úr gerviefni sem glóir þegar útfjólubláir geislar sólar beinast að því. Gjarnan vísað til þessa efnis sem UV efni. Notað til að auka sýnileika flugna þegar skuggsýnt er.

M

mallard ís: stokkönd		Fjöður af stokkönd, gjarnan bekkjótt fjöður en síðu- og spegilfjaðrir fuglsins eru mikið notaðar til fluguhnýtinga.
marabou ís: marabou		Mjúkar, næstum loðnar fjaðrir af kalkún eða hænsfugli. Áður en til friðunar storks kom, voru þessar fjaðrir eingöngu af þeim fugli.
married wing ís: giftur vængur		Vængur á flugu sem útbúinn er úr tveimur mislitum fjöðrum.
match the hatch		Frasi sem notaður er um það að velja flugu sem líkir eftir því klaki sem er í gangi.
maxilla ís: skoltbein		Skoltbein í fiski.
meld ís: bræða		Hugtak sem gjarnan er notað um það þegar tvær eða fleiri fjaðrir eru lagðar saman til að mynda einn væng á flugu.
melyn ís: gult	cy	Velska: gulur litur, gyltur
mending line ís: venda línu		Aðferð til að færa línuna til í straum til að draga úr hraða hennar, forðast óeðlilegt rek flugunnar.
mid-flex		Stöng sem sögð er svigna niður að miðju í kasti og átaki.
mohair ís: geitarhár		Garn sem spunnið er úr geitarhári.
monofilament ís: einþáttungur		Lína eða taumur úr einþátta gerviefni, oftast úr nylon, PE eða PVC. Notað í tauma og taumaefni, hefðbundið girni.
mylar ís: mylar		Gerviefni sem ofið hefur verið í rör eða slíður sem gjarnan er notað í búk straumflugna eða túpa. Einnig til flatt og gengur þá gjarnan undir heitinu en: tinsel.

N

nail knot ís: nálarhnútur		Hnútur sem notaður er til að tengja taum við línu ef veiðimaður vill ekki nota lykkju í lykkju.
narrow loop ís: þröngur línubugur		Þegar lína rennur fram og bilið á milli efri- og neðrihluta línunnar er lítið er gjarnan talað um að línubugurinn sé þröngur. Í þessu sambandi er oft líka vísað til að ímyndað kasthjól sé lítið.
near hair ís: búkhár		Fíngerð innstu hár dádýrs, hjartar eða geitar.
non-slip loop ís: föst lykkja		Fyrirtaks hnútur til að útbúa fasta lykkju í flugu.
nymo ís: flatur þráður		Samnefnari yfir flatan hnýtingarþráð sem er auð-kljúfanlegur.
nymph ís: gyðla		Ungviði skordýrs sem tekur á sig ófullkomna myndbreytingu, þ.e. þroskast frá eggi til gyðlu og frá gyðlu til fulltíða skordýrs.
nymphing ís: púpuveiði		Þegar veitt er með púpu.

O

open loop ís: víður línubugur		Þegar lína rennur fram og bilið á milli efri- og neðrihluta línunnar er mikið er gjarnan talað um að línubugurinn sé víður eða opinn. Í þessu sambandi er oft líka vísað til þess að ímyndað kasthjól sé stórt.
operculum ís: tálknloka		Tálknloka fisks.
orainds ís: appelsínugult	gd	Skosk gelíska: appelsínugulur litur
orange ís: appelsínugult	en	Appelsínugulur litur.
oráiste ís: appelsínugult	ga	Írska: appelsínugulur litur
oren ís: appelsínugult	cy	Velska: appelsínugulur litur
orvis knot		Alhliða góður fluguhnútur.
orvis tippet knot		Hnútur sem notaður er til að tengja taumaefnda við taum.
ostrich ís: strútur		Strútur
oval tinsel ís: ávalt (rúnað) tinsel		Ávalt eða rúnað tinsel sem notað er í aðskilin vöf á búk flugu.
overhead cast ís: yfirhandarkast		Yfirhandarkast er trúlega algengasta flugukastið sem notað er. Hefðbundi upptaka, bakkast og framkast.

P

paleblue ís: ljósblátt	en	Ljósblár litur.
palmer ís: palmera		Haft um þá aðferð að hringvefja langa fjöðum um búk flugunnar frá skotti og fram að haus. Gjarnan fest niður með vír, þræði eða tinsel sem vafið er gagnstætt við fjöðrina.
parachute ís: fallhlíf		Haft um þann hátt að spinna fjöður lárétt á topp flugunnar.
partridge ís: hænsfugl		Flestar fuglategundir sem bera heitið en:partridge teljast til hænsfugla.
peacock ís: páfugl		Páfugl, gjarnan notað yfir stakar fanir úr fjöður páfuglsins.
pearl ís: perlað		Gjarnan notað til að lýsa tinsel sem framleitt er úr nokkrum mislitum lögum plastefna þannig að þrívíddaráhrifa gætir í yfirborðinu. Samheiti en: holographic
pearl yarn ís: perlugarn		Fíngert árórugarn sem mikið er notað í fluguhnýtingum.
pearsall ís: silkiflos		Flos sem spunnið er úr silki, notað í margar gerðir laxaflugna.
pectoral fins ís: eyruggar		Eyruggar á fiski.
pelvic fins ís: kviðuggar		Kviðuggar á fiski.
perfection loop		Hnútur sem oft er notaður til að útbúa lykkju á taum eða fasta lykkju fyrir flugu.
pheasant ís: fasani		Fasani
pheasant tail ís: sverðfjöður fasana		Langar stélfjaðrir fasana, langur leggur með fjölda notadrjúgra fana.
pickup ís: upptaka línu		Sú aðferð að taka línuna upp úr vatninu, lyfta stönginni með ákveðinni hreyfingu handar eða handleggs upp á við.
pinc ís: bleikt	cy	Velska: bleikur litur
pinc ís: bleikt	gd	Skosk gelíska: bleikur litur
pintail ís: gráandafjöður		Ein af fjöðrum gráandar sem nýttar eru til fluguhnýtinga.
piws ís: fjólublátt	cy	Velska: fjólublátt
point ís: oddur önguls		Oddur á öngli.
polarbear ís: ísbjörn		Ísbjörn, ísbjarnarhár til fluguhnýtinga.
polarized glass ís: skautað gler		Skautað gler í veiðigleraugum sem brýtur endurkast sólar af vatni þannig að betur sést niður í vatnsbolinn.
polypropylene ís: fjölliða		Plastefni sem framleitt er úr fjölliðum, oftast úr jarðolíu.
porffor ís: purpurarautt	cy	Velska: purpurarauður litur
premaxilla ís: efra skoltsbein		Efra skoltsbein í fiski.
presentation ís: framlögn		Lýsir því ferli að leggja fluguna á vatnið og ná því að líkja raunhæft eftir hreyfingu og atferli þess sem flugan á að líkja eftir. Framsetningar flugu eru óendanlega margar og mismunandi.
pupa ís: púpa		Púpa skordýrs. Afbrigði ritháttar en: pupae sem er fleirtölumynd sama orðs.
purpaidh ís: purpurarautt	gd	Skosk gelíska: purpurarauður litur

Q

quill

ís: fjöðurstafur

Stafur sem myndar hrygg fjaðrar, gjarnan holur en þó ekki algilt. Beggja vegn við hann liggja fanirnar sem myndaðar eru úr geislum.

R

rabbit ís: kanína		Kanínuhár eru fíngerð og meðfærileg, henta vel í bústnar flugur. Náttúrleg eða lituð, jafnvel flúrljómuð.
rachins ís: hryggur í fjöður		Út frá hrygg fjaðrar, sem gjarnan er holpípa sem gengur undir nafninu fjöðurstafur, vaxa geislar sem mynda fanir. Á neðri hluta hryggsins festist dúnn og þar fyrir neðan tekur stafurinn við sem fastur er í skinni fuglsins.
razor blade ís: rakvélablað		Hefðbundið rakvélablað, nýtist til ýmissa hluta við hnýtingar.
rear taper ís: aftari kónn		Hér er átt við mjókkun flugulínu frá belg hennar og aftur að rennslislínu.
recovery rate ís: endurheimt		Hér er vísað til þess tíma sem það tekur stöng að ná hlutlausri stöðu eftir að kasti lýkur, þ.e. hve lengi hún er að ná beinni stöðu.
reel seat ís: hjólsæti		Hjólsæti á stöng, yfirleitt útbúið slíðri sem rennur að hjólfætinum og hert er að með einni eða fleiri skrúfum.
retrieve ís: inndráttur		Inndráttur flugu þegar hún er í eða á vatni.
rhudd ís: rautt	cy	Velska: hreinn rauður litur
ringneck pheasant ís: hringfasanir		Hringfasani
rip ís: vöf		Þráður, vír eða annað efni sem er vafið í spíral um búk flugu til áherslu, styrkingar eða til að festa niður annað efni.
rise ís: rísa		Yfirleitt notað í samhengi við annað orð sem þá lýsir hvernig fiskur rís upp í flugu eða æti.
rod flex ís: sveigja stangar		Sveigja stanga getur verið mjög mismunandi og oft er viðskeyti þessara orða til nánari skýringar á því hvar og hve mikið stöng svignar í kasti og átaki.
rua ís: rauðleitt	ga	Írska: rauðleitur litur, ryðrautt
ruadh ís: rautt	gd	Skosk gelíska: rauður litur, ryðrautt
rubber legs ís: gúmmílappir		Gúmmiteygjur sem gjarnan eru framleiddar í mörgum litum, jafnvel röndóttar. Gjarnar hnýttar á straumflugur til að auka sýnileika þeirra í vatni.

S

saddle feather ís: söðulfjöður		Fjaðrir til fluguhnýtinga sem teknar eru af síðu fuglsins sem kallast söðull.
salmon fly ís: laxafluga		Fluga sem notuð er við laxveiði.
salvelinus alpinus ís: heimskautableikja		Heimskautableikja er laxfiskur sem lifir bæði í vötnum og sjó á Norðurslóðum. Vísindaheiti: Salvelinus alpinus. Víða finnast tveir stofnar bleikju í hverju vatnakerfi, en þekkt að fjórir stofnar finnist í sama kerfi, t.d. í Þingvallavarni: • Dvergbleikja er smæst bleikju á Íslandi, yfirleitt á bilinu 7 – 24 sm. Heldur sig á grynningum og í efri hluta vatnsbolsins, lifir mest á vatnabobbum og smágerðum kröbbum. • Murta er nokkru stærri en dvergbelikja, oft tekin í misgripum fyrir smávaxna / ófulltíða sílableikju. • Kuðungableikja getur orðið 25 – 50 sm fullvaxin. Þrátt fyrir nafnið lifir kuðungableikjan ekki aðeins á kuðungi. Hún leggur sér einnig til munns mý, hornsíli og ýmis botnlæg dýr. • Sílableikja er að öllu jöfnu stærst bleikju á Íslandi. Heldur sig djúpt í vatnsbolnum en þó má vænta hennar á öllum búsvæðum bleikju.
scissors ís: skæri		Skæri til fluguhnýtinga. Hnýtarar hafa gjarnan tvenn skæri við hendina, önnur fyrir grófara efni og önnur fyrir fjaðrir og fíngerðara efni.
scothdhonn ís: brúnleitt	ga	Írska: brúnleitur litur
scothdubh ís: dökkt	ga	Írska: eitthvað er dökkt á litinn
seal ís: selur		Gjarnan með viðskeytinu en:fur og er þá átt við selshár.
searun ís: sjógenginn		Fiskur sem dvelur að hluta í sjó en gengur upp í ferskvatn til hrygningar eða reglulega.
searun trout ís: sjóbirtingur		Urriði sem dvelur fyrstu 2 – 5 árin í ferskvatni en gengur síðan til sjávar nefnist sjóbirtingur. Misjafnt er hve lengi sjóbirtingurinn dvelur í sjó, allt frá 3-4 vikum og upp í 3-4 mánuði.
shank ís: leggur á öngli		Leggur á öngli, nær frá auga og aftur að bug.
shellcase ís: skel		Bak skordýrs og flugu sem gert er úr skel og oft er byggt með lakki eða latex strimil.
shooting line ís: skotlína		Lína sem er þeim eiginleikum búin að auðvelt er að skjóta / hraða henni í kastinu.
shooting taper ís: skothaus		Flugulína þar sem hausinn hennar er þannig byggður að línan á auðveldara með að skjótast fram. Einkennd með ST.
shoulder ís: auga		Fjöður eða annað efni sem fest er rétt aftan við eða á haus flugu til að líkja eftir augum smáfisks.
shoulder feather ís: axlarfjöður		Fjaðrir til fluguhnýtinga sem teknar eru af öxl fuglsins.
sickle ís: stélfjöður		Stélfjöður af fugli. Yfirleitt langar og samhverfar, þ.e. fanir þeirra eru jafn stórar báðu megin við hrygginn.
side ís: hlið		Hlið (flugu, vængs, fugls o.s.frv.)
silver ís: silfur	en	Tvíþætt merking: • silfurlitur á ýmsu hráefni til fluguhnýtinga • silfraður vír til fluguhnýtinga, til í ýmsum sver- og stífleikum
single hook ís: einkrækja		Einfaldur öngull, þ.e. auga, leggur og einn oddur.
sink rate ís: sökkhraði		Sá tími sem það tekur línu að sökkva, oft mældur í tommum á sekúndu.
sink tip fly line (F/S) ís: sökkendalína		Flugulína sem er flotlína (F) en endi hennar, gjarnar án samsetningar, er sökklína (S). Oftast hægt að velja um enda í mismunandi lengdum, allt frá 4 fetum og upp í 30 fet. Þessi tegund línu er gjarnan notuð við veiðar í straumvatni eða djúpum gígvötnum.
sinking line ís: sökklína		Flugulína sem er hönnuð þannig að hún sekkur öll í vatninu, stundum kölluð heilsökkvandi lína. Einkennd með S.
skunk ís: skúnkur		Skúnkur
soilleir_uaine ís: ljósgrænt	gd	Skosk gelíska: ljósgrænn litur
soilleir-dhonn ís: ljóstbrúnt	gd	Skosk gelíska: ljósbrúnn litur
spade hackle ís: spaðafjöður		Spaðafjöður af ýmsum fuglum.
spawn ís: hrygning		Þegar hrygna hrygnir hrognum og hængur frjóvgar þau með svilum.
spin ís: vefja		Hér er átt við þegar efni er vafið um búk flugunnar.
spiracle ís: andop		Andop við tálkn á fiski, einnig nefnt innstreymisop.
splayed ís: klofið		Hér er átt við tegund vængs, skeggs eða skotts á flugu sem útbúið er með einni eða tveimur fjöðrum, stíffönum t.d. þannig að þeir leggist V-laga úr frá búk flugunnar.
spool ís: spóla		Spóla á flugu- eða veiðihjóli.
spun ís: vafið		Hvert það efni sem vafið er í hring á flugunni, t.d. hringvaf og búkefni.
squirrel ís: íkorni		Íkornahár eru fíngerð, rákótt og tilvalin í straumflugur. Þau endast vel og auðvelt er að vinna með þau. Ýmist lituð eða náttúrulega grá eða brún.
stem ís: fjöðurstafur		Stafur sem myndar hrygg fjaðrar, gjarnan holur en þó ekki algilt. Beggja vegn við hann liggja fanirnar sem myndaðar eru úr geislum.
stonefly ís: steinfluga		Mikilvæg fæða vatnafiska um víða veröld, en hér á landi finnst aðeins ein ófleyg tegund hennar, Capnia vidua sem finnst víða snemma vors og þá helst þegar gyðlur hennar skríða upp að vatnsborðinu og fulltíða dýrin fara á stjá (la:plecoptera)
streamer ís: straumfluga		Fluga sem líkir gjarnan eftir smáfiski, hornsíli eða ungviði fiska.
strike ís: taka		Hugtak sem notað er um það þegar fiskur tekur agn, hvort sem hann festist á önglinum eða ekki. Til eru nokkur afbrigði töku, t.d. nart sem er afskaplega áhugalaus taka.
strike indicator ís: tökuvari		Flot eða flotefni sem fest er á taum eða línu sem gefur til kynna þegar fiskur er að narta í fluguna.
strip ís: lengja	en	Lengja af efni til fluguhnýtinga, oft haft um skorinn renning af feld.
strip wing ís: einfaldur vængur		Vængur á flugu sem útbúinn er úr einni fjöður í stað tveggja eða fleiri.
stripping line ís: inndráttur		Hér er átt við inndrátt flugulínu þegar veiðimaður grípur um línuna með tveimur eða fleiri fingrum og dregur hana inn í stað þess að nota veiðihjólið.
surgeons knot ís: skurðlæknahnútur		Einfaldur og góður hnútur til að tengja saman taumaefni af svipuðum sverleika.
svipgerð		Svipgerð lýsir útlitseinkennum fiska sem mótast hafa af erfðum og umhverfisáhrifum. Helstu svipgerðir bleikju eru t.d. dvergbleikja, murta, kuðungableikja og ránbleikja (sílableikja).
swisstraw ís: ekki þekkt		Margþátta strá sem gert er úr viskósutrefjum, verða flöt og meðfærileg til hnýtinga þegar þau eru bleytt.
synthetic ís: gervi	en	Gerviefni

T

tag ís: skott		Hér er átt við þann hluta flugu sem festur er niður aftast á önglinum, yfirleitt nokkru styttra en stél eða skott, gjarnan úr ullarhnoðra eða bosmamiklu gerviefni.
tail ís: stél / skott á flugu		Tvær merkingar eftir því hvort átt er við fugl eða flugu: • stél á fugli • skott á flugu
tail ís: stél / stélfjöður		Stélfjöður af fugli. Yfirleitt langar og samhverfar, þ.e. fanir þeirra eru jafn stórar báðu megin við hrygginn.
teal ís: gráandafjöður		Ein af fjöðrum gráandar sem nýttar eru til fluguhnýtinga.
teal ís: grænblár litur	en	Grænblár litur, meira grænn heldur en blár.
teal ís: urtönd		Urtönd
terrestrial ís: jarðlæg	en	Á við dýr sem lifa aðallega eða eingöngu á landi.
thinner ís: þynnir		Heppilegur þynnir í fluguhnýtingarlakk, gjarnan sellulosaþynnir eða vatnsþynnanlegur.
thorax ís: frambolur		Yfirleitt tengt eftirlíkingu skordýrs, nær frá haus og aftur að afturbol, yfirleitt útbúið með döbbi. Önnur þýðing, minna notuð, er brjósthol. Á íslensku hefur brugðið fyrir annarri þýðingu sem er vænghylki.
thread ís: þráður		Yfirleitt haft um hnýtingarþráð í fluguhnýtingum.
throat ís: skegg á flugu		Minna notað orð yfir skegg á flugu, gjarnan úr hana- eða hænufjöður.
throat space ís: skeggstæði		Gjarnan haft um þann hluta flugunnar þar sem skegg flugunnar er fest.
tinsel (mylar) ís: tinsel		Flatt tinsel sem notað er í búk á flugu, í hringvöf á búk að í skott flugu. Er fáanlegt í fjölda lita, hamrað eða slétt. Gjarnan framleitt þannig að sitt hvor liturinn er á hvorri hlið efnisins.
tip ís: stíffön		Í nokkrum tilfellum er en:tip notað fyrir stíffön eða geisla gagnstæðrar fanar við þá sem yfirleitt er notuð úr tiltekinni fjöður.
tip-flex		Stöng sem sögð er tip-flex svignar nær eingöngu í efsta þriðjungi í kasti og átaki.
tippet ís: taumaendi		Hér er átt við þann hluta taums sem er fremstur, mjóstur eða það efni sem hnýtt er framan á taum og flugan þar í.
trout fly ís: silungafluga		Silungafluga
tube ís: túba		Túba, fluga hnýtt á plast- eða málmrör.
turkey ís: kalkúnn		Kalkúnn

U

uaine ís: grænt	gd	Skosk gelíska: grænn litur
uaine ís: grænt	ga	Írska: grænn litur sem er málaður að litað með
ultra chenille ís: stífur hnökurþráður		Hnýtingarefni sem líkist stífum pípuhreinsara og er notað sem efni í búk flugu. Fáanlegt í ýmsum litum, sverleika, glitrandi eða matt.
ultra lace ís: ekki þekkt		Plastefni sem er holt að innan, örfín slanga sem notuð er í búk á púpum.
underwing ís: undirvængur		Undirvængur á flugu.
uni knot		Án efa einhver útbreiddasti fluguhnúturinn, einfaldur og auðlærður, gengur einnig undir heitinu en: duncan og en: grinner.
unloading ís: afhleðsla		Hugtak sem notað er um það þegar flugustöng afhleður sig þeirri orku sem safnast hefur í hana, orkan flyst út í línuna og ber fluguna út á vatnið.

V

vane ís: fanir		Fanir fjaðrar eru safn geisla og mynda báða helminga fjaðrarinnar.
varnish ís: lakk		Lakk sem notað er við fluguhnýtingar.
veiling ís: skýlifjöður		Skýlifjöður á flugu.
ventral ís: neðrihluti skordýrs		Haft um neðrihluta skordýrs, gjarnan þar sem fætur eða fálmarar eru.
vinyl rib ís: ripp		Vinyl efni sem er líkt og hálfmáni í laginu, flatt öðru megin en ávalt á hinni hliðinni. Notað í búk á púpu.
vise / vice ís: hnýtingarþvinga		Áhald til að klemma öngul í á meðan fluga er hnýtt, ritháttur breytilegur eftir löndum US / UK.

W

waders ís: vöðlur		Brók, gjarnan með bringu og baki sem framleiddar eru úr vatnsheldu efni, annað hvort með áföstum stígvélum eða sokkum.
wading shoes ís: vöðluskór		Skór sem gerðir eru í leðri eða gerviefnum, hvers notast við vöðlur með áföstum sokkum.
wax ís: vax		Vax til fluguhnýtinga, annað hvort til að bera á hnýtingarþráð eða fingur til að gera þá stama við meðhöndlun á fjöðrum.
wedi ei liwio ís: litað	cy	Velska: litað efni
weight forward ís: framþung lína		Algengasta gerð flugulínu þar sem mest öll þyngd hennar er falin í fyrstu 30 – 40 fetum hennar, belgur línunnar. Aftan við belginn er grennri lína sem hefur lítið viðnám og kallast rennslislína. Einkennd með WF.
wet fly ís: votfluga		Votfluga, gjarnan notað yfir hefðbundnar votflugur með fjaðurvæng.
whip finisher		Áhald til að einfalda hnýtingu whip fishing hnút fyrir flugur.
widgeon ís: gráandafjöður		Ein af fjöðrum gráandar sem nýttar eru til fluguhnýtinga.
wind knot ís: vindhnútur		Hnútur sem kemur á taum þegar flugukastið misferst í höndum veiðimanns. Hefur ekkert með vind að gera.
wing ís: vængfjaðrir		Fjaðrir sem fengnar eru úr væng fugls, ósamhverfar fjaðrir og því mikilvægt að velja fjaðrir af sitt hvorum væng ef ná á samhverfum væng á flugu.
wing ís: vængur		Vængur á flugu. Getur verið úr ýmsum hráefnum; hári, fjöður, gerviefni s.s. frauði o.s.frv.
wingcase ís: vænghús		Hús eða hjúpur utan um vængstæði skordýrs eða flugu, gjarnan úr hyrni eða harðri skél.
wingpad ís: vængstæði		Staður á skordýrir eða flugu þar sem vængir koma fram hjá fulltíða einstaklingi, gjarnan bunga á búk sem þakin er skél eða þéttum hárum.
wood duck ís: skógarönd		Skógarönd
wool ís: ull		Ull sem notuð er í fluguhnýtingar.
wrap ís: vöf		Vöf við fluguhnýtingar, vöf hnýtingarþráðar eða annars efnis um öngul.

Y

yarn

ís: garn

Samheiti yfir garn sem notað er til fluguhnýtinga, framleitt úr gerviefnum, ull eða blöndu hvoru tveggja.

ysgarlad

ís: skarlatrautt

cy

Velska: skarlatrauður litur

Alfræðiorðalisti

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Þ Æ Ö

A

abdomen

ís: afturbolur

accleration

ís: hröðun

action

ís: hraði

adipose fin

ís: veiðiuggi

adult

ís: fulltíða

AFTM

albright knot

anadromous

ís: sjógenginn

anal fin

ís: (got)raufar uggi

ancor

ís: akkeri

angora

ís: kanína

ant

ís: maur

antron

anus

ís: gotrauf

aquatic insect

ís: vatnaskordýr

ar y gwyn

ís: ljósleitt

cy

arbor

ís: möndull / öxull

arbor knot

arian

ís: silfrað

cy

ariel toucan

ís: túcan

artic char

ís: heimskautableikja

artic fox

ís: hvítrefur / heimskautarefur

asur

ís: blátt

cy

attractor

ís: skrautfluga / glepja

aur

ís: gylt

cy

B

back

ís: bakfjaðrir

backcast

ís: bakkast

backing

ís: undirlína

badger

ís: greifingi

baetis

ís: ætt dægurflugna

bamboo

ís: bambus

en

bàn-dearg

ís: bleikt

gd

barb (hook)

en: agnhald

barbicel

ís: krækjur

barbless

ís: agnhaldslaus

barbs

ís: geislar

barrel knot

ís: blóðhnútur