Enn held ég áfram að kíkja yfir vandamála punkta síðustu ára, það virðist vera af nógu að taka, eða þá ég hafi gleymt að merkja við að ég hafi þegar skrifað eitthvað upp úr þessu pári mínu. Ef einhvern rámar í eldri grein um rassskelli, þá er eins líklegt að ég hafi gleymt að merkja við DONE um þetta vandamál. Ég get þá alltaf skýlt mér á bak við það að góð vísa er aldrei of oft kveðin.

Rassskellur í flugukasti er trúlega eitthvað sem allir fluguveiðimenn hafa upplifað, einu sinni eða miklu oftar. Það sem ég á við hérna er þessi leiðinlega höggbylgja sem kemur stundum í flugulínuna, gjarnan í bakkastinu, þegar lagt er af stað í framkastið.

Ég hef nýlega minnst á það að hefja framkastið aðeins áður en línan hefur rétt alveg úr sér og það er einmitt lækningin við þessum rassskellum sem línan getur tekið upp á ef framkastið er hafið of snemma, línubugurinn of víður eða afar illa formaður, t.d. ef stangartoppurinn hefur verið að teikna einhverjar krúsídúllur í loftinu frá fremstu stöðu og aftur í þá öftustu. Ekki gleyma því að línan ferðast í sama plani og eftir sömu slóð og stangartoppurinn fetar á leið sinni í kastinu og ef sú slóð er ráfandi út og suður, þá fer línan hana líka og línubugurinn misheppnast. Reynið að halda beinni línu eða jöfnum ávölum feril (belgíska kastið) og byrjið framkastið örlítið áður en línan hefur rétt úr sér.

Er virkilega svona erfitt að losna við vindhnúta eða eru þeir óhjákvæmilegur fylgifiskur fluguveiðinnar? Eitt sinn sagði góður maður við mig; Þeir sem fá ekki vindhnút stöku sinnum, eru ekki að veiða. Svo mörg voru þau orð og viðkomandi dró annað augað í pung þegar við heyrðum einn halda því fram að hann fengi aldrei vindhnút á taum.

Ég hef margoft tilgreint ástæðu þess að vindhnútar verða til og óþarfi að fara mörgum orðum um það enn og aftur; taumurinn (eða fluglínan sjálf) fellur niður fyrir neðri bug línunnar í kastinu. Hingað til hef ég heyrt á bilinu 4 – 6 ástæður þessa, en svo lærir lengi sem lifir því nú hefur heldur betur bætt í. Nýlega rak ég augun í að Ed Jaworowski gróf upp eina 15 ástæður þess að taumurinn getur tekið upp á þessum skolla. Í sannleika sagt, þá fannst mér nú 4 – 6 ástæður alveg nóg til að moða úr, hvað þá 15, þannig að mér var huggun harmi gegn að Ed dró aðeins úr og nefndi einmitt 4 atriði sem líklegust eru til þess að valda þessu;

• ótímabær hraðaaukning í kastinu
• olboginn losnar upp í kastinu
• ferill stangartopps verður íhvolfur í kastinu
• ótímabær stefnubreyting línunnar (of seint, of snemma)

Mér varð töluvert rórra þegar ég sá þessar fjórar algengustu ástæður, fimmtán voru einfaldlega of margar. Nú er bara að muna eftir þessum fjórum og þá tekst mér e.t.v. að útiloka helming þeirra hnúta sem ég raða reglulega á tauminn minn.

Gömul vísa, tugga, endurtekning, frasi, klisja, orðaleppur; Gott kast samanstendur af samfellu í kasti frá öftustu stöðu og fram í fremra stopp þar sem hröðun er jöfn og án kraftastæla. Svona hljómar pistill dagsins og ætti ekki að þarfnast nánari útskýringa við, og þó. Það gætu verið einhverjir fleiri þarna úti á veraldarvefnum sem eru eins og ég (ólíklegt, en mögulegt þó) sem þurfa að hafa þetta sífellt í huga.

Það er nefnilega ekki til neitt hleðslukast, færslukast eða kraftakast. Flugukast á sér upphaf og endi og er kastferill þar á milli, einn ferill. Að skipta um taktík í miðju kasti er einfaldlega ávísun á mislukkað kast, hvort sem það er skyndilegur kippur, snögg aukning afls eða skyndiákvörðun um fullkomna kyrrstöðu stangar.

Það er síðan ekki fyrr en að endurteknum kastferil lokið þegar veiðimaður ákveður að leggja fluguna fram, að það kemur einhver eftirfylgni til skjalanna; að lækka topp stangarinnar niður að vatnsborðinu. Fyrr á stöngin ekki að leka niður úr fremra stoppi og meira að segja það á sér tímasetningu, rétt eins og annað í fluguveiðinni.

Flestir geta hrósað því happi að hafa notið leiðsagnar vinar eða reynds veiðimanns þegar þeir tóku sitt fyrsta flugukast á æfinni. Þetta er vitaskuld ekki einhlítt, en fyrr eða síðar hefur væntanlega einhver bent á eitthvað hjá ykkur sem betur mætti fara.

Eitt það fyrsta sem ég fékk að heyra var að bíða, bíða eftir því að línan væri búin að rétta fyllilega úr sér í falskastinu áður en ég hefði atlöguna í næsta falskast. Þetta er frábær punktur, en því miður ekki alveg réttur, því ef maður bíður alveg þangað til línan hefur rétt úr sér, þá er maður orðinn of seinn og missir af hleðslu stangarinnar í næsta kast.

Merkilegt nokk, þá tók ég mark á þessari athugasemd í frumbernsku minni í fluguveiði og afraksturinn varð heldur máttlaus falsköst í báðar áttir, ég var meira að veifa línunni fram og til baka heldur en lengja í henni. Um leið og ég fékk örlítið betri leiðsögn eða betur útfærða ábendingu, þá fóru falsköstin af verða öflugri og í beinu framhaldi færri. Sem sagt; ekki bíða eftir því að lína hafi rétt alveg úr sér. Taktu mark á kraftinum sem stöngin leiðir niður í handfangið, þegar kraftinn hann þverr, þá er rétt að hefja undirbúning að næsta kasti með hægri en aukinni færslu stangarinnar í gagnstæða átt við feril línunnar. Það er vissulega smá kúnst að finna rétta augnablikið til að hefja nýtt kast, en þegar þú hefur fundið það, þá er það fljótt að festast í vöðvaminninu hjá þér.

Í mörg ár hef ég verið að hamast við að byggja upp tilfinningar gagnvart flugustöngunum mínum. Ég þarf ekkert að eiga stöng lengi til að fá á tilfinninguna hvort mér líki hún eða ekki, þannig að það er ekki það sem ég er að byggja upp. Nei, en ég þarf stundum langan tíma til að fá það á tilfinninguna hvernig stöngin er að hlaða sig og hvenær hún hefur náð æskilegri eða of mikilli hleðslu.

Að finna er afar algengt orð í allri umræðu um flugukast og sumum finnst beinlínis óþægilegt að finna hvort stöng hefur hlaðið sig í kastinu á meðan aðrir stóla á að stöngin svari spurningu handarinnar um hleðslu í gegnum gripið. Síðastliðinn vetur lenti ég á netspjalli (hópspjall) þar sem flugukastkennari sat fyrir svörum og hann var harður á því að bestu flugukastararnir finni ekkert í kasthendinni hvernig stönginni líður með hleðsluna, góð hleðsla og hröðun stangarinnar er svo fullkomin að stöng og hendi renni saman í eitt og skiptist ekkert á tilfinningum.

Í mín eyru hljómaði þetta eins og útópía, eitthvað afar fjarlægt sem ég ætti trúlega aldrei eftir að ná eða upplifa, en svo voraði, bæði á dagatalinu og í sálinni og ég fór í veiði. Þá gerðist það að nýleg stöng sem ég hef tekið ákveðnu ástfóstri við, hætti einfaldlega að láta mig vita hvenær henni líkaði hleðslan, það eina sem hún tjáði mér var hvenær línan væri nærri búin að rétta úr sér, hvenær ég ætti að stoppa og ef ég gerði eitthvað svo vitlaust að hún gat ekki orða bundist. Kannski hafa fleiri stangir hagað sér svona, ég bara ekki tekið eftir því. Það hefur hvarflað að mér að eftir þetta netspjall hafi ég verið meira meðvitaður um gott samband mitt við flugustöngina, ef allt er í lagi, þá fær maður ekki skilaboð. Auðvitað ætti þetta að vera svona, maður á bara að fá villuboðin, ekki sífelldar tilkynningar um að allt sé í lagi.

Eitt af undrum fluguveiðinnar, sem margir að vísu gleyma, er að flugulínan ferðast sömu slóð og toppur stangarinnar. Þetta getur vissulega orðið til vandræða, eins og til dæmis þegar maður ‘óvart’ sveigir stangartoppinn í síðasta framkastinu, línan skýst fram en tekur allt í einu upp á því að beygja af leið og lenda á allt öðrum stað en maður ætlaði henni.

Til að halda umræðunni á jákvæðu nótunum, þá er rétt að nefna hér stóra kost þessarar hegðunar. Segjum sem svo að við séum búin að leggja línuna niður, snúum nefinu vitaskuld í átt að skurðpunkti línunnar við vatnið og erum byrjuð að draga inn, þegar …. við verðum vör við að fiskurinn er að gúffa í sig æti hægra megin við okkur, vel innan kastfæris. Hvað er til ráða? Draga inn með hraði, lyfta línunni upp úr vatninu, snúa okkur í 90° og leggja af stað í ótilgreindan fjölda falskasta til að koma flugunni niður fyrir framan fiskinn? Vissulega hægt, en það er líka til auðveldari leið sem nýtir sér tregðu vatnsins og fylgni línunnar við feril stangartopps.

Leyfðu línunni að liggja í vatninu, haltu stangartoppinum alveg niðri við vatnsborðið og teiknaðu 90° (+/-) horn með með auknum hraða þar til toppurinn vísar í þá átt sem þú vilt kasta. Án þess að stoppa, lyftu stönginni upp með sama hætti og gert er í veltikasti og kastaðu beint út. Vatnið hjálpar þér að hlaða stöngina og því er engin þörf á falskasti.

Ef rétt er gert, þá mun línan fylgja boganum sem þú teiknaðir með stangartoppinum, lyftast upp úr vatninu og fara beint fram á nýja staðsetningu. Auðvitað er þetta bara veltikast, eini munurinn er upphafið þegar þú teiknaðir þennan huggulegan boga á vatnið sem línan fylgdi síðan.