Hversu öflug tenging ætli sé að milli veiðimanns og fisks? Auðvitað vill veiðimaðurinn að það sé nokkuð örugg tenging, helst lína, taumur og fluga sem er vel föst í fiskinum. En, getur verið að það sé einhver önnur tenging til staðar sem veiðimenn gera sér endilega ekki alltaf grein fyrir? Eitthvað sem fiskurinn skynjar en við ekki.

Ég er væntanlega ekki sá eini sem hef orðið fyrir því að vera eitthvað illa stemmdur þegar ég er komin í veiðina. Stundum er vinnan eitthvað að naga mann eftir daginn eða það örlar á einhverjum pirringi út af einu eða öðru þegar komið er að vatninu. Þegar best lætur undir þessum kringumstæðum þá fjarar vinnan og pirringurinn út eftir nokkur köst og maður slakar á og fer að njóta þess að bara vera og hlutirnir fara að ganga upp. En stundum nær maður bara alls ekki að losa sig við vinnuna eða pirringinn og þá er eins og fiskurinn verði var við það og ekkert gengur upp. Það er alveg saman hvar maður ber niður, hvaða flugu maður notar, stuttur taumur eða langur, ekkert gerist. Mest áberandi er þetta þegar maður fer í félagi við annan og hann veiðir og veiðir á nákvæmlega sömu stöðunum. Undir þessum kringumstæðum hefur mér reynst einna best að láta mig hverfa, rölta eitthvað út eða inn með vatninu, baða eina og eina flugu og sjá til hvort ekki rofar til í kollinum.

Svo eru þeir sem mæta til veiði á kolröngum forsendum. Veðrið er ómögulegt, enginn fiskur í þessu bévítans vatni og síðustu sögur af veiði tómt skrök. „Veiddir þú á þetta? Það getur ekki verið, ég prófaði og fékk ekki högg“ „Fiskur hérna? Nei, ekki séð einn einasta“, „Veiðist hérna? Nei, aldrei veitt neitt hérna“, „Það er ENGINN fiskur í þessu vatni, þetta er bara eitt stórt hrun“. Að veiða með sól í sinni er ef til vill ekki minna um vert heldur en með sól í heiði. Ekki draga dumbundinn með þér í veiði.

Eins pirrandi eins og gróðurinn getur verið þegar maður er byrjaður að veiða, þá er hann nú samt einn besti vinur veiðimannsins. Þar sem er gróður, þar er líf. Það er nú þannig að flest skordýr sem fiskurinn étur lifa á eða í gróðri, þannig að mestar líkur eru á að fiskurinn sé ekki langt undan. Síðan má ekki gleyma því að gróðurinn veitir fiskinum skjól og fyllir á súrefnisbirgðir vatnsins.

Gróðurinn í vatninu þarf sólarljós til geta stundað ljóstillífum, þ.e. framleitt súrefni. Þess vegna er það að gróðurinn er oft líflegastur og mestur á grynnri svæðum vatnsins, þetta niður á 7-9 m. dýpi. Flestum þykir það víst alveg nóg dýpi, en gróður finnst nú samt miklu neðan en það. Á grynnstu svæðum vatnsins vex gras og stör sem teygir sig hátt upp fyrir vatnsborðið. Hrein og bein ávísun á bölvað vesen ef maður smellir flugunni út í miðjan vöndulinn. Þar sem dýpið hefur náð rétt um 2 m breytist gróðurinn yfirleitt aðeins. Þar finnum við rótfastan gróður með löngum stilkum sem teygja sig í átt að yfirborðinu þar sem stönglarnir greinast gjarnan í strá eða blöð sem leggjast út yfir vatnsflötinn. Enn neðar í vatnsbolnum finnum við síðan rótfastan gróður og lágvaxnari þörungar. Ef einhver heldur að þetta sé lífvana svæði, þá er það mikill misskilningur. Hér leita skjóls og þrífast minni skordýr í þúsundatali á hverjum fermetra, nærri óþrjótandi uppspretta fæðu verði umhverfið ekki fyrir raski. Það þarf ekki mikið rask frá okkur mönnunum til þurrka gróðurinn út af stórum svæðum í vötnum.

Hin síðari ár hafa vísindamenn beint auknum sjónum að þessu mikilvæga svæði íslenskra vatna, m.a. Þingvallavatns þar sem tærleiki vatnsins þverr með hverju árinu sem líður, hvort sem mönnum líkar það betur eða verr. Áhrifavaldar þar eru væntanlega svipaðir þeim sem þekktir eru erlendis; aukin notkun tilbúins áburðar á grenndarsvæðum og almenn og tilfallandi mengun frá umferð og mannabústöðum. Minnkandi tærleiki hefur síðan letjandi áhrif á vöxt plantna, skordýra og þannig fiskistofna í vatninu. Góður er ekki sjálfgefinn í því umhverfi sem við höfum hve mest áhrif á.