Framrúðan og húddið á bílnum okkar gefa okkur oft góðar vísbendingar um lífið við vatnið.  Ekki láta undir höfuð leggjast að gefa lífinu gaum á meðan þú gerir þig og stöngina klára í veiði.  Veltu við steinum og sjáðu hvað pollarnir hafa að geyma. Þá fyrst geta spádómarnir hafist og við getum farið að virða vatnsflötinn fyrir okkur.  Fiskur gerir mun oftar vart við sig heldur en ætla mætti. Örlítil, eða stór, sportöskjulaga gára á vatninu segir okkur að fiskur sé á ferð. Gára er sjaldnast fullkomlega hringlaga heldur sporöskjulöguð. Þrengri hluti gárunnar vísar okkur í þá átt sem fiskurinn stefni í.  Skimaðu lítið eitt lengra í þá átt og reyndu að meta tímann sem líður þar til næsta gára birtist. Þegar hún svo kemur ertu kominn með stefnuna og þann tíma sem líður á milli þess að fiskurinn tekur uppi, þú ert mögulega með einn í sigtinu. Hinkraðu aðeins, láttu síðan vaða á þann stað sem þér þykir líklegastur til að vera númer þrjú í röðinni. Silungur er ótrúlega reglufastur og mestar líkur eru á að hann haldi ákveðnum ritma í uppitökum, meira að segja þótt hann nái ekki æti í hverri töku.

Eitt að lokum um gárur; stærð þeirra segir okkur ekkert til um stærð fisksins sem kom henni af stað. Hraðsyndur, lítill  fiskur gárar meira en hægur boltafiskur.  Kannast einhver við að eltast við orsakavaldinn að ‚stóru‘ gárunni og sitja svo uppi með galsafullan titt?

Samkvæmt einhverri elstu reglu veiðimanna, þá veiðist annað hvort niðri við botn eða uppi við yfirborðið, en þar á milli nánast ekki neitt. Þetta stenst að mestu leiti, mismunandi þó eftir árstíma. Á kaldari árstímum veiðist oft betur niðri við botn heldur en við yfirborðið. Það verður þó að viðurkennast að mikill meirihluti fiska veiðist nær yfirborðinu heldur en botninum. Fiskur sem er að rótast í æti á botninum er mun líklegri til að rísa upp eftir flugu heldur en sökkva sér niður eftir púpu á botninum. Sjálfur hef ég staðið mig að því að veiða í ‚dauða hafinu‘ á milli botns og yfirborðs og það getur alveg verið raunhæf leið. Setjum dæmi sem svo upp að ég kasti straumflugu vel út fyrir kantinn fyrir framan mig og láti hana síðan synda inn að kantinum beint í trýnið á fiskinum sem liggur þar í skjóli. Þetta á sérstaklega við þegar veitt er á móti vindi (Kort – K). Aldan ber nefnilega með sér ýmislegt æti og rótar upp ýmsu góðgæti á mörkum kants og grynninga. Ég þori að veðja hatt mínum og staf um það að silungurinn snýr trýninu á móti vindátt ef svo ber undir, þaðan berst jú ætið og við reynum alltaf að staðsetja fluguna fyrir fram silunginn.

‘Dauða hafið’ á milli botnsins og yfirborðsins

Allt of oft vöðum við yfir fiskinn. Það er í eðli silungsins að tryggja sér öryggi, en þó aldrei langt frá fæðunni. Til þess eru vatnsbakkarnir tilvalinn staður ásamt hallanum niður að dýpinu, kantinum. Temdu þér að byrja veiðina frá bakkanum til beggja hliða (Kort – D). Á þessum tímapunkti er ekki úr vegi, án þess að glata athyglinni af veiðunum sjálfum, að skyggnast aðeins um og kortleggja landslagið á botninum. Leitaðu að kantinum, nesjum sem standa út í vatnið undir yfirborðinu og flötum aflíðandi botni sem endar í dýpinu. Þetta gætu allt orðið staðirnir sem þú prófar eftir að hafa veitt undir og meðfram bökkunum.

Til að veiða meðfram kantinum þarf oft að vaða út í vatnið, ekki langt en samt liggur leiðin oft yfir eitt gjöfulasta veiðisvæðið, grynningarnar.  Ekki vaða strax af stað, kannaðu grynningarnar fyrst og vertu viss um að þú hafi í það minnsta reynt við bleikjuna sem liggur þar. Framundan grynningunum er kanturinn þar sem fiskurinn liggur oft í skjóli, kroppandi bobba eða bíðandi færis að renna sér upp á grynningarnar til að úða í sig sílum og smádýrum. Til að spilla ekki þessari hegðun fisksins er auðvitað gott leyfa þessum stöðum að vera ósnertum, í það minnsta til að byrja með. En þegar kemur að því að færa sig út að hallanum hef ég leyft mér, þar sem botninn bíður upp á það, að róta örlítið til með fætinum þannig að ég gruggi botnsetið aðeins. Í botnsetinu leynast ýmsar pöddur sem silunginum þykja góðar og berist þær með léttum straumi eða vindi fram af grynningunum eða til hliðar, þá er takmarkinu náð því oft gefur fiskurinn sig þegar ætið fer af stað og kemur fram úr örygginu sínu.  En, gerðu þetta varlega. Rask í steinum eða marr undan vöðuskóm í möl berst fjórfalt betur í vatni en lofti og fiskurinn styggist auðveldlega. Vaddu varlega.

hinum megin. Þannig hugsar maðurinn og þannig hugsar fiskurinn líka. Komdu þér fyrir á nesi á milli tveggja víka (Kort – E) og veiddu í geira út frá tánni. Það vill þannig til að þegar fiskur fer fyrir nes á milli tveggja víka fer hann oft nær landi en hann gerir að öllu jöfnu. Nær landi þýðir að hann rís hærra í vatninu og kemur þá betur auga á bráðina, fluguna okkar. En hvað er þetta með græna grasið? Jú, fiskur í einni vík flakkar yfir í þá næstu því grasið er grænna hinum megin og kannski er meira æti þar. Já einmitt, víkurnar og grynningarnar upp af dýpinu eru oft gjöfular (Kort – F). Fiskurinn veit það alveg eins vel og við að þar eru oft bestu skilyrðin fyrir smádýrin.  Svo virka víkurnar líka vel sem trekt fyrir smádýr sem berast undan vindi eða straumi, hlaðborð. Sama má svo sem segja um eyjur eða boða sem mætast í vatninu, röstin á milli þeirra er oft einstaklega gjöful vegna smáfiska og dýra sem safnast þar saman (Kort – G).

Lygnumörk eru þau svæði þar sem lygna og alda mætast á vötnum. Oft þarf ekki meira en örlítinn bakka eða klett til að mynda lygnu undan vindi (Kort – H). Þessi svæði nýtir silungurinn sér óspart. En, nei hann leggst ekki í lygnuna heldur notar hann sér öryggið sem felst í öldunni, liggur þar fyrir og bíður ætis sem berst fyrir vindi. Mörgum veiðimanni hefur gefist vel að kasta flugu, þurr- eða votflugu út á gáruna og leyfa henni að berast inn á lygnuna inn í sjónsvið fisksins. Og gleymið ekki, oft fiskast meira nær þér en fjær.

E.t.v. finnst einhverjum það einkennilegt að ræða um læki og ár í grein um vatnaveiði. En það er nú þannig að lækir og ár sem renna í vatnið bera með sér ýmsa fæðu fyrir fiskinn og auka súrefnisinnihald þess.  Það er því engin furða að fiskurinn leitar á þá staði sem þeir falla í vatnið (Kort – I). Hann snýr gjarnan trýninu upp í strauminn og étur sig beinlínis í gegnum hann. Kastaðu í strauminn og leyfðu flugunni að fljóta með honum út á vatnið, beint fyrir fiskinn.  Svipaða sögu má segja um afrennsli vatns, þar safnast oft saman gnægð smádýra og fiskurinn á það til að bregða sér út í ánna eða lækinn til að krækja sér í auðvelda bráð.

Uppsprettur og kaldavermsl laða einnig að sér smádýr.  Hafðu þetta í huga þegar þú skannar botninn, hrúgur af smágerðu grjóti eða áberandi ljósgrænn litur gróðurs á litlum bletti geta bent til uppsprettu þar sem fiskur leynist í grennd.